Η πυραμίδα της υγιεινής διατροφής
Η τροφή αποτελεί αγαθό για την εξασφάλιση της ευεξίας και τη διατήρηση της υγείας. Η ποικιλία είναι ένα κύριο χαρακτηριστικό μιας σωστής και ισορροπημένης διατροφής. Το 2005 το τμήμα Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής δημοσίευσε μια νέα πυραμίδα υγιούς διατροφής για μικρούς και μεγάλους (Δες το Σχεδιάγραμμα 1), η οποία δεν χωρίζεται σε επίπεδα όπως παλαιότερα. Η πυραμίδα αποτελείται από έξι χρωματικά διαφορετικές μοίρες οι οποίες συμβολίζουν τις έξι κύριες ομάδες τροφίμων (δημητριακά, λαχανικά, φρούτα, λίπη, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα και κρέας/αλλαντικά/όσπρια/ψάρια). Η κάθε μοίρα έχει διαφορετικό μέγεθος δείχνοντας την συνισταμένη ποσότητα των έξι ομάδων τροφίμων σε ένα καθημερινό διαιτολόγιο. Το κείμενο που ακολουθεί στοχεύει να αναλύσει διεξοδικά την νέα αυτή πυραμίδα έτσι ώστε να γίνει κατανοητή από το κοινό.
Η νέα απεικόνιση της πυραμίδας θέλει να τονίσει ότι ο κάθε ένας από εμάς καθημερινώς πρέπει να συμπεριλαμβάνει τροφές από όλες τις ομάδες τροφίμων και να καταναλώνει συγκεκριμένη ποσότητα.
Σχεδιάγραμμα 1: Η πυραμίδα της υγιεινής διατροφής
Συγκεκριμένα η πυραμίδα της υγιεινής διατροφής συμπεριλαμβάνει έξι διαφορετικές ομάδες τροφίμων με διαφορετικά χρώματα:
- το πορτοκαλί χρώμα απεικονίζει την ομάδα των δημητριακών (όπως, ψωμί, δημητριακά, πατάτα, ρύζι, ζυμαρικά, φρούτα κ.ά.),
- το πράσινο χρώμα συμβολίζει την ομάδα των λαχανικών (όπως, μαρούλι, καρότο, μπρόκολο, κουνουπίδι, φασολάκια, πιπεριές κ.ά.),
- το κόκκινο χρώμα απεικονίζει την ομάδα των φρούτων (όπως, μπανάνα, μήλο, αχλάδι, πορτοκάλι, φράουλες, ακτινίδιο, αποξηραμένα φρούτα (π.χ. βερίκοκα, δαμάσκηνα, σύκα) και χυμοί),
- το κίτρινο χρώμα συμβολίζει την ομάδα του λίπους (όπως, έλαια, ελιές, ζωικά λίπη (π.χ. μαργαρίνη, βούτυρο) κ.ά.),
- το μπλε χρώμα απεικονίζει την ομάδα με το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα (όπως, τυριά, γιαούρτι κ.ά.),
> το μωβ χρώμα συμβολίζει την ομάδα με το
- κρέας (όπως, κόκκινο κρέας (π.χ. βοδινό κρέας, αρνί, χοιρινό, μοσχαρίσιο κ.ά.) και άσπρο κρέας (π.χ. κοτόπουλο, γαλοπούλα, κουνέλι)),
- αλλαντικά (όπως σαλάμι, ζαμπόν, γαλοπούλα κ.ά.),
- όσπρια (όπως φακές, ρεβίθι, λουβί, φασόλια) και
- ψάρια (όπως άσπρα (π.χ. τσιπούρα) και λιπαρά (π.χ. σολομός).
Όσον αφορά την ποσότητα κατανάλωσης, το μεγαλύτερο μέρος καταλαμβάνουν τα δημητριακά, λαχανικά, φρούτα και γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ ακολουθούν τα τρόφιμα από την ομάδα του κρέατος και τέλος τα λιπαρά. Σημαντικό είναι να υπογραμμιστεί ότι οι ανάγκες σε ποσότητα από τις διάφορες ομάδες τροφίμων επηρεάζονται από ποικιλία παραγόντων (για παράδειγμα, το φύλο, ηλικία, φυσική δραστηριότατα κ.ά.)
Επίσης, στη νέα αυτή πυραμίδα διατροφής τονίζεται ο ρόλος της φυσικής δραστηριότητας με την παραβολή της φιγούρας που ανεβαίνει τις σκάλες. Αφιερώστε 15-30 λεπτά μετά από δύο ώρες από κάθε γεύμα, αυτό βοηθά στην πέψη της τροφής, βελτιώνει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και στην αυξημένη καύση των θερμίδων.
Τέλος, η πυραμίδα της υγιεινής διατροφής πρέπει να γίνει μέρος της καθημερινότητας σας έτσι ώστε να επιτύχετε μια ισορροπημένη διατροφή. Λέγοντας ισορροπημένη διατροφή δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνετε κατανάλωση κάποιων συγκεκριμένων τροφίμων και αποκλεισμός κάποιων άλλων. Κανένα τρόφιμο δεν περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά (όπως, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα κ.ά.) που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός καθημερινά για να ολοκληρώσει τις διάφορες φυσιολογικές λειτουργίες του.
Επίσης, καταλυτικό ρόλο για μια καλύτερη ζωή για μικρούς και μεγάλους παίζει η γυμναστική έτσι, εντάξτε την άσκηση στην καθημερινότητα σας.
Ιωάννα Μασούρα MSc (Southampton), BSc (Reading)
Διατροφολόγος με ειδίκευση στη Δημόσια Υγεία και Διατροφή